Một số thói quen tốt khi bạn đang học một ngôn ngữ
1. Đọc
bao bì, nhãn hiệu song ngữ.
Hầu hết các sản phẩm bạn sử dụng hằng ngày đều có song ngữ
trên bao bì. Nếu bạn sử dụng sản phẩm nội địa của Việt Nam thì bạn sẽ dễ dàng
hơn trong việc tra những từ vựng bạn không biết. Dĩ nhiên, độ chính xác của việc
dịch thuật trên bao bì là không cao nhưng sẽ giúp bạn có được một lượng khá lớn
từ vựng thường ngày mà bạn không nhận ra.
Nhiều người không có thói quen đọc hướng dẫn sử dụng khi
mua các sản phẩm gia dụng như máy xay sinh tố hoặc lò nướng. Tờ hướng dẫn sử dụng
thông thường có rất nhiều ngôn ngữ và tính chính xác thường cao hơn trên các
bao bì sản phẩm thông thường. Qua đó, ngoài bổ sung từ vựng, bạn có thể quan
sát được cách ngữ pháp hiện hữu trong cuộc sống, chứ không phải bạ đâu dùng đấy
bạn ạ. Hướng dẫn sử dụng thường dùng cấu trúc ngữ pháp đơn giản, súc tích để
người sử dụng dù ở trình độ nào đi chăng nữa cũng có thể bập bẹ hiểu được. Và bạn
đừng lo bạn đọc xong không hiểu gì, trừ trường hợp bạn ra nước ngoài mua hàng
hoặc mua hàng xách tay. Các sản phẩm được bày bán nội địa luôn có hướng dẫn sử
dụng bằng tiếng Việt. Qua đó bạn hoàn toàn có thể hiểu được nội dung và có thể
lấy ra so sánh xem từ vựng này qua tiếng nước ngoài thì được thể hiện như thế
nào.
2. Đọc
thực đơn song ngữ.
Thời đại hội nhập, hầu hết mọi thứ hiện hữu đều được thể
hiện song ngữ. Bạn có thể bắt gặp tiếng Anh ở rất nhiều nơi. Nếu có điều kiện
đi vào các nhà hàng, hoặc đơn giản chỉ là một nhà hàng thức ăn nhanh, bạn có thể
biết được thêm rất nhiều từ vựng qua việc đọc thực đơn của họ. Những món ăn lề
đường khi được hiện hữu trong thực đơn của các nhà hàng sang trọng cũng thường
đi kèm theo một cái tên tiếng Anh mỹ miều. Độ chính xác trong thực đơn thường
không cao, chủ yếu các nhà hàng nhắm đến việc cung cấp cho thực khách đủ thông
tin về món ăn.
Điều đó lý giải tại sao dù các bạn được học là, có một số món ăn
Việt được giữ nguyên tên như món Phở. Nhưng đặt trường hợp bạn là người nước
ngoài và bạn hoàn toàn chẳng có khái niệm gì về món phở, bạn vô nhà hàng thấy
tên tiếng Anh của món ăn là “Pho”, xong bạn cũng chả biết đó là món gì luôn.
Chưa kể hình ảnh thì mang tính chất minh họa là chính, cũng rất khó giúp bạn
đoán xem bạn chuẩn bị nạp những loại thực phẩm gì vào người. Vì thế nhiều nhà
hàng lại thể hiện món Phở thành “Vietnamese Styled Beef Noodle Soup”. Và chỉ cần
dòng chữ đó, thực khách cũng sẽ dần hình dung được những thứ mình sắp nạp vào
cơ thể.
Ủa vậy tại sao bạn lại cần biết món ăn đó tiếng Anh được
gọi là gì? Cũng tùy hen. Bạn đâu thể biết trước được sau này bạn có cơ hội dẫn
khách nước ngoài đi ăn uống chẳng hạn. Hoặc họ hàng sinh sống ở nước ngoài khá
lâu về Việt Nam thưởng thức các món ăn truyền thống mà từ hồi cha sinh mẹ đẻ họ
chưa được nếm thử, như món Bò tái kiến đốt của miền Bắc? Các món điểm tâm như
bánh ướt, canh bún của miền Nam? Biết quá nhiều cũng đâu có hại gì lắm đâu ha.
Thể hiện nhiều mới hay bị ghét thôi, bạn ha.
3.
Phân
biệt bản chất của một số từ vựng.
Sẵn đang bàn tới đồ ăn, nói luôn về cái món gọi là “bánh”
trong tiếng Việt. Ẩm thực Việt Nam thì nhiều loại bánh lắm ha. Nhưng mà khi bạn
dịch sang tiếng Anh, bạn sẽ gặp một vấn đề khá rắc rối: “bánh” gì? Trong tiếng
Anh, tính logic của ngôn ngữ rất cao, không dễ nảy sinh các tình huống cười ra
nước mắt vì chơi chữ như trong tiếng Việt. Làm ơn đừng gọi “bánh ướt” là “wet
cake” nha…
Cake, cookie, roll, bread và sandwich là những từ các bạn nhất định
đã từng học qua trong chương trình phổ thông. Vâng, khi sang tiếng Việt thì nó
chỉ được gọi chung là “bánh” thôi. Nhưng về bản chất từng loại, khác nhau hẳn
nha.
Mình thấy nhiều bạn vẫn giữ thói quen gọi đặc sản của Sài
Gòn, món Bánh mì Sài Gòn là Saigon Bread. Ừm… nhưng mà chúng ta ít khi ăn bánh
mì không lắm ha. Thông thường món bánh mì Sài Gòn là món bánh mì kẹp, tức là có
phần nhân, chả lụa hay trứng ốp la gì đó. Bạn dùng từ “bread” thì cũng đúng,
nhưng chưa chuẩn xác cho lắm vì bread không hẳn bao gồm hàm nghĩa là ổ bánh mì
có kẹp cái gì đó. Thường chỉ là ổ bánh mì không thôi. Đặc sản bánh mì không thì
nghe chưa đủ hấp dẫn nên mình dùng Sandwich cho nó sát nghĩa hơn nè. Để mà đi
giới thiệu cho người ta ăn thì tiện quảng cáo luôn coi có loại nhân đặc biệt
ngon không nè. Chứ dụ người ta ăn thử đặc sản mà kêu ăn bánh mì không thì tội
người ta lắm…
Đấy mới chỉ là ví dụ của từ “bánh” mà mọi người thường sử
dụng tùy tiện thôi ha. Còn rất rất nhiều từ vựng khác mà khi sử dụng chúng ta
không để ý tới bản chất ngữ nghĩa của nó. Chẳng hạn như bữa đầu óc mình đang ở
đâu đâu ở trển á, cái có bạn hỏi “ủa, đường tiếng Anh là gì vậy?”, xong mình kiểu
phản xạ có điều kiện “thì sugar đó ba”… À ra là bạn đó hỏi mình “đường đi” chứ
không phải “đường gia vị”…
4. Sử dụng
máy tính bằng tiếng Anh.
Mình hoàn toàn không biết là chúng ta có thể tùy chọn
ngôn ngữ cho máy tính là Tiếng Việt. Cái này là mình không biết… Cho đến khi
mình gặp rất nhiều bạn sử dụng laptop mà nguyên cái hệ điều hành chạy bằng tiếng
Việt luôn. Lúc này mình mới ớ ra, à thì ra đây là lý do các bạn suốt ngày than
vãn chẳng hiểu gì về tin học…
Thì đúng rồi, tin học ở trường dạy dù có dạy các bạn thuật
ngữ bằng tiếng Việt thì trên máy tính của trường cũng để ngôn ngữ là tiếng Anh
thôi. Thú thật, mình không có khái niệm sử dụng máy tính mà để ngôn ngữ tiếng
Việt, thấy nó cứ xa vời với sai sai sao đó. Hả, sai ở đâu á hả?
Mình học môn biên dịch, không biết may mắn hay xui sao
trúng được ông thầy rất có tâm giải thích cặn kẽ từng li từng tí các vấn đề gặp
phải trong dịch thuật. Bạn bè mình có thể không thích cách dạy và chấm điểm của
thầy cho lắm do thầy không hướng vào tiêu chí chuyên ngành là theo “Business”,
thầy thiên nhiều về cách dịch văn học hơn và văn học thì kiểu con đường dọn sẵn
cho mình. Mình vẫn nhớ khi thầy chỉ ra những lỗi sai của thuật ngữ trong tin học.
Các bạn học qua tin học chắc cũng biết khái niệm gọi là “từ khóa” mà sau này rất
lâu mình mới biết là à từ khóa là keyword đó hả trời. Từ khóa là cái quần gì?
Thực sự đến giờ nhiều thuật ngữ tin học dù là tiếng Việt mình cũng chả hiểu.
Keyword nó gần nghĩa hơn với cách gọi là
“từ quan trọng”. Giống như khi bạn đi giải đề và giáo viên kêu bạn tìm keyword
trong bài tức là bạn đang đi tìm những từ mấu chốt quan trọng của bài. Chứ từ
khóa là cái gì?
Vì thế mình chọn biện pháp an toàn đó là sử dụng máy tính
bằng tiếng Anh. Tiếng Anh có tính logic cao hơn tiếng Việt, không sợ gặp phải
những từ tối nghĩa, mờ nghĩa. Tin học vốn chưa từng là thế mạnh của mình, vì vậy
mình cứ bám sát theo tiếng Anh để tránh hiểu sai thuật ngữ của máy tính. Vì thế
cứ cười mình đi khi mình loay hoay không biết xài sao chiếc máy tính dùng ngôn
ngữ tiếng Việt, bạn còn chả biết máy tính bạn xài đang là win mấy nữa kìa…
Mình thực sự cảm thấy việc sử dụng ngôn ngữ máy tính bằng
tiếng Anh sẽ giúp bạn rất nhiều trong thời đại công nghệ thông tin này. Chúng
ta có thể Việt hóa một hệ điều hành nhưng điều đó không có nghĩa chúng ta Việt
hóa toàn bộ được các phần mềm. Hầu hết các phần mềm các bạn có thể sử dụng hằng
ngày đều chỉ chạy ổn định khi ở ngôn ngữ tiếng Anh. Nhiều bạn còn chả biết cài
mini game chỉ vì hướng dẫn cài đặt bằng tiếng Anh. Thậm chí chả biết tự lên
google kiếm crack hay serial key nữa… Quay lại xài tiếng Anh đi, dù gì bạn cũng
đang học tiếng Anh mà.
5. Sử dụng
smartphone bằng tiếng Anh.
Ý mình không phải là việc để ngôn ngữ tiếng Anh cho smartphone sẽ khiến bạn ngầu hơn, thông minh hơn nhưng mà nó cũng tương tự việc sử dụng máy tính vậy đó. Bạn đi học ở nơi nào cũng nghe người ta đồn nhau là phải sử dụng tiếng Anh, phải đưa tiếng Anh vào đời sống hằng ngày. Nè, bạn có cơ hội nè, đưa vào sử dụng đi. Vào mục cài đặt trong điện thoại của bạn và để ngôn ngữ là tiếng Anh đi. Không biết xài thì cũng chỉ lúc đầu thôi, từ từ bạn quen là bạn sẽ xài được à. Cái gì cũng phải học và luyện tập thì xài mới ổn chứ.
(Còn tiếp)
* Hình ảnh sử dụng trong bài đều được lấy trên Google.
